¦¦Ri
He
BBB8
••*-**«**»
»»t*t»>t*_»i#i"«*«"«
«-•;•.•_»-•***«*»•
¦OHM*
^H^Hl^
HBaDOBBOI
«sa
EX
TRAIANI
COLVMNA
EXPLICATIO-
'3
ms
muentor
fuit
Capaneus
,
qui
tanta
vi
,
fcalas
confcendens
,
occifus
eft
à
Thebanis
,
vt
extinttus
fulmine
diceretur
.
284
Miles
Traiano
Augufto
nunciatum
venit
,
acriter
hoftes
intra
oppidum
niunitiffimum
fé
tueri
,
Cafarianos
continuis
oppugnationibus
cadere-.,
in
periculoque
non
leui
verfari
,
nifi
fuppetias
illis
quamprimum
ferat
,
proinde
opus
elle
nona
continuò
auxilia
fubmittere
-
Hac
re
cognita
Cs-
far,Pratorianorum
agmine
accurrit,
vt
copijs
interim
yniuerfis
collettis
,
cum
ìntegro
exercitu
bollili
confligac
.
28
J
Rota
,
quibus
machina
vetta
aguncur,
&
muris
admouentur.
286
Daci,
ne
Traianus
fuppetias
fuis
ferree
,
in
itinere
fé
opponunt,
pu
gna
confericur
,
fed
in
qua
Daci
vitti
,
Romani
vittores
euafere
.
187
Sagictarij
Romaui
exercitus
,
loricati
Se
galeati
5
ex
arcubus
fagittas
iacientes.
288
Miles
Dacus
,
fumma
vi
pollens
,
qui
ingens
faxtim
foius
eleuet
Se
in-
hoftes
proijciat
.
!8o
Traianus
Auguftus
caftrum
natura
munitum
Se
arte,
prandio
Dacorum
tentom.tquod
pertinaciter
aduerfus
Cafarianos
tutati
fuerant
,
,pf^
pi-efens
expugnat
:
captimi
d.ru.t
,
ne
iterum
in
hoftium
poteftatem
ve-
niret
.
Daci
enim
lignatione,
pabulacione
,
aquatione
,
Se
frumentatioue
inde
egreffi
,
Cafarianos
prohibebanc
.
zj>Q
Lignotum
certo
,
difiecatio
,
Se
in
ftruem
in
varios
vfus
à
milite
Roma
no
congeftio
.
agi
Re-ulus
aliquis
Dacorum
à
Decebalo
Rege
deficiens
,
fuppleXque
ad
Traianum
veniens
,
illi
fé
dedit
:
clementiam
ab
eodem
affecutus
&
gra
tiam
Aftant
lune
Se
hinc
pretoriani
milites
cuftodes
Se
ftipatores
Cala-
ns
,
in
quorum
clypeis
vana
fimulachra
,
vel
pitta,
vel
adfculpta
viluu-
tur
.
Dacica
cuiufdam
vrbis
ciues
,
fame
opprefi
,
quos
vicinus
Romano-
rum
exercitus
oblidebat
,
nullum
fux
falutis
fuffugium
fupereffe
rati,
cum
quid
vltenus
tencarenc
non
haberent
,
mortem
prius
opperete
,
quam
direptionem&feruitutem
Romanorum
perpeti
decernunt
.
Quare
com
muni
omnium
confilio
vrbem
incendunt
,
cunttafque
opes
in
vnum
ro-
Eum
coliettas
exurunt
:
ne
prxda
vlla
hoftibas
fupereffet
,
de
qua
pof
fent
«audere
:
vxores
&foeminas
reliquascum
infancibus
trucidane
:
ipii-
oue
fub
nottis
file.uium
ciani
fé
ex
vrbe
fubripiunt
,
exammem
adole-
feentem,
fame
vel
morbo
aliquo
oppreffum,
&
alterum
grandxuum
le-
nioque
confettura
fecum
educunt
:
&
in
valium
antrum
,
ad
radice!
men
tis
cuiufdam
fitum
,
ceu
in
locum
abditum,&àcognitione
hoftium
le-
motum
,
concedunt
.
I
Daci
qui
ex
Vrbe
aufugerant
,
confili}
inopes
,
cunflifque
rebus
de-
'
fperatis
mortem
fibi
veneno
epoto
confeifeunt
:
tanto
ardore
animi
,
vt
alter
alterum
prxcedere
certaret,
Se
primus
ad
necem
vellet
accorrere
.
Vas
autem
ingens
in
medio
erat
expofìtum
,
Lquore
aliquo
lethifero
ple
num
,
ex
quo
nonnulli
exiguis
poculis
venenum
haunebant
,
»"SuIl,que
bibere
dabant
,
ea
menfura
,
qua
breui
interimere
f
umences
poffe:
-
AJIJ
exanimes
iacent
,
quos
virus
.ani
extinxit
,
alij
concidunt
morituri
,
alios
vis
vexat
Veneni
in
vifeera
transfufi.
Miferandum
prefetto
fpettaculum
,
in
quo
charitas
&
pietas
habebatur
,
in
fuos
Se
in
fé
ipfos
etiam
lethaliter
fxuire-»
r
202i
2o:
294
Uacici
exercitus
reliquix
per
afpera
loca
&
ardua
montami
iuga
fu-
gientes
,
draconis
fignum
quod
ex
acie
fuperfuerat
,
fequuntur
.
Erat
autem
fecundum
milleiimum
quemque
militem
draco
pertica
fublatus.cui
argenteum
caput
,
reliquum
corpus
ceu
ex
ferico
contexto,
coloribus
variato,
inftar
Yeri
draconis.
Snida
auttore
.
205
Cxfar
,
Dacos
;
clementiam
ipfius
implorantes
,
non
eXaudit
,
qui
to
ties
fidem
fregeranc
,
illiufque
animum
irritaranc
.
Siniftra
nanque
capu-
lum
gladi),
quo
erac
accinttns
apprehendir,
dextera
paludamenti
laciniam,
quod
Se
vlterius
progredi,
Se
arma
aduerfus
ipfos
exerere
parabac.
Clafficum
buccinacor
canic
:
labarus
Se
figna
cum
miliebus
pretorìanis
à
ter<*o
fucceduut
,
Trìbunis
Cefarem
comitantibus
.
290"
Annona
militibus
viritim
diftribuitur.
Veteranus
huic
rei
miles
erat
Prafettus
,
quimodio
certas
cuique
menfuras
diftribuit
,
quas
faccis
ex-
ceptas,
humerifq;
impofitas
in
propria
fìnguli
tabernacula
vel
cafas
afpor-
tant.
Tota
tamen
legio
particulam
aliquam
in
faccum
peculiarem
confe-
rebat,
fepulturx
caufa,
vt
fi
quis
ex
contubernalibus
deceffiffet
,
de
il
io
facco
ad
fepulturam
ipfius
promeretur
expenfa
•
Hxc
ratio
apud
figni-
feros
in
cophino
feruabatur.
207
Adlocutio
Traiani
Augufti
priuatim
ad
milites
aliquot
,
figniferos
in
quam
cohortis
¢uriarum
habita
.
Quorum
videtur
ignauiam
obij-
cere.
alterumque
illorom
exautorare
ob
facinus
aliquod
indigne
admif-
fum
,
vtpote
qui
pelle
caput
amittus
leonina
,
nullum
fignum
geftet
in
manibus
;
fed
illi
videatur
ereptum
.
Reliquis
autem
muniendx
caftro
rum
partis
curam
commutiti
2p8
Leuis
armatura
milites
prxtoriam
portam
egreffi
,
ad
rehqua
caftro
rum
munimenta
abfoluenda
pariter
fé
accingunt
»
209
Milites
partim
ligna
cadunt
,
partim
comportant,
fabrifque
murarijs
miniftrant
,
tum
quadros
Se
dolatos
Iapides:
qua
materia
arrifices
vii,
munitiones
à
remotis
locis
ad
caftra
vfque
pcrducimt<-
300
Duarum
centuriarum
pretoriani
milites,
ante
tentorium
principis
ex
cubantes
,
quarum
totidem
figna
humi
defixa
cernuntur
.
201
Legati
Decebali
Regis
pacem
petunt,
quam
à
Traiano
Augufto,
vt
perfidi
Se
hoftes
Populi
Romani
iudicati
,
non
obtinent
.
302.
Pons
ligneus
fuper
Tibifcum,
vel
alium
quempiam
fluuium
ftratus,
per
quem
milites
ad
alteram
amnis
ripam
craijciunc
.
Nauale
,I(ìro
proximum
,
vbi
Romani
lintres
,
fcaphas
,
Si
liburnas
etiam>
nauigationi
accommodas
adificant
,
maxima
lignorum
copia
in-»
flrues
prò
eo
vfu
congefta
.
Qua
fcalpris
Se
malleorum
ittibus
,
alijfque-*
inftrumentis,
fecant
,
excauant
.
conferunt
,
areifque
clauis
artifices
com-
pingunt.
Apud
veteres
eX
cypreffo
,
pinu
doraeftica
,
fiue
fylueftri
larice,
&
abiete
liburne
conficiebantur
:
arei,
ferreis,
claui
prafereban.ur,quod
hos
tempore
&humore
celeriter
rubigo
confumat:
illos
vero
nec
atas
autfluttus
atterat,
fed
magis
indies
feruec,
licet
difpendio
fint
maiori
.
Obferuatum
preterea
à
maioribus
,
vtiliffime
poft
folftitium
xftiuum
vf
que
ad
aquinottium
autumnale
,
Se
deinceps
ad
Kalendas
vfque
Ianuanas
fortiores
,
duriores
,
&ficciores
effe
trabes
abfciffas
,
quod
fi
acceffent
a
quintadecima
Luna
ad
vigefimam
tertiam
vfque
cxdi
materiem
,
ìmmu-
nis
feruatur
à
carie
,
reliquis
aurem
diebus
abfciffa
continuò
fenefcu.i"-»
tabem
&puluerem«vertitur
:
quod
ars
&
quotidiana
experimenta
coni-
probarunc
:
Romanorum
eciam
religio
docuic
,
his
tantum
otto
diepus
?°3
prò
aternitate
facrificia
celebrando-,
.
304
Daci
caftrum
,
feu
oppidum
quoddam
munitum
à
Romano
milite
oc-
cupatum
expugnare
conantes
,
maxima
vi
Se
cade
repelluntur
a
Cxfaria-
nis
militibus
.qui
prxfidio
3
Traiano
fuerant
relitti.
Saxis
autem,
qua
ingentia
in
Dacos
ex
muris
deuoluunt
,
maxime
fé
obfcffi
tuentur.
305
Romani
milites
qui
prxfidio
arcem
tenebant
obfeffam
,
cadauer
Daci
infignis
,
qui
in
oppugnatione
moeniorum
occubuerat
,
catena
vinctum-»
,
trabique
è
muris
prodeunti
alligatum
,
obfidentibus
prouinciahbus
fuis
in
ludibrium
Se
contumeliam
oftentant.
3C5
Daci
magno
detrimento
in
oppugnatione
arcis
accepto
,
venti
ne-,
nouus
miles
in
fubfidium
veniret
,
obfidionem
foluere
,
Si
in
fugam
fé-»
conuertere
,
coguntur
.
307
Traianus
Auguftus
ad
duas
aftantes
militum
legiones
adloquitur
.
Col
laudar
illorum
vircucem,
quod
ftrenue
in
omnibus
fé
gefferint,
fortiffi-
mequepugnauerint
:
proinde
ad
futurum
belli
finem
feliciter
obeundum
fummopere
exhortatur
:
premia
illis
Se
prafentia
&
futura
polhcetur
.
308
Regios
Thefauros,
quos
Decebalus
fubter
vada
Sargetie
amnis,
haud
proculà
regia
occuluerat,
Traianus
Auguftus
inuenit.
Fluuium
namque
Decebalus
Rex,
captiuortim
duntaxat
manibus
&
opera
r
de
proprio
curfu
auerterac
,
atque
fuftoffis
dtinde
vadis
,
in
fpecu
magnani
vim
auri
condiderat
,
preciofiffima
quaque
,
&
eos
liquores
qui
afferuari
poterant,
eodem
congerens
.
Quibus
confeftis,
ne
quifpiam
qua
geffiflet
,
proloqui
poffet,
omnes
qui
fatti
confeij
eranc
,
cecidi
luffic.
At
B.cuhs
captiuus
,
cuires
cognita
erat,
thefauros
,'ndicauit.
Inuentos
autem,
equifque^
afportatos
in
caftra,
partim
militibus
diftribuit,
partim
fifeo
,
&
erano
P,
R.
afferuauit
-
Erant
autem
in
his
pleraque
vafa
aurea
&
agrentea
in
genti*
&
mediocris
magnitudinis
,
gemma
omnis
generis
,
Se
preciofa-,
fuppellex
corbibus
ornatiffimis
contenta
.
300
Decebalus
re^ia
amifta
,
cunttaque
fere
in
poteftatem
Populi
Romani
prouincia
redatta',
thefauris
,
quos
abdiderat
ereptis
:
concionem
e
lug-
seito
ad
fuos
milites
habet
,
in
qua
fortunato
fuam
n.m.s
aduerfam
con-
queritur,
nihil
arumnarum
effe
quod
non
forti
animo
colerare
decreue-
ric,
prxter
feru.tutem
&
tndignitatem
regia
maieftaci
mferendam
,
pro
inde
cura
ab
his
calamitatibus
fc
eruere
nequeant
,
mortem
f.b.
confd-
feere
ftatuerit
:
quam
ipfi
debent
ferre
acceptam,
qua
momento
tempo
ris
ab
vniuerfìs
eximat
malis
;
Hxc
cum
Dacis
propofu.ffet
,
abnuunt
multi,
fententiamque
veluti
duram
detrettant,
non
nulli
acquiefeunt,
fi
dem
obferuare
,
fecumque
commune
penculum
Se
necem
fubd.turospol-
licentur.
310
Decebalus
maxima
animi
anguftia
preffus,
defperatis
cunttis
rebus,
manus
fibi
inferens
,
pugione
ad
pettus
adatto
,
fé
interimit
.
Reguli.non
pauci
idem
mortis
genus
fubeunt
:
dum
quidam
vulenbus
fé
confodiunt,
quidam
alios
prouocant
,
precibufque
inducunt,
ad
necem
alter
alteri
inferendam
.
3
1
1
Daci
non
pauci
Traiano
Augufto
fé
dedunt
:
ipfumque
necis
Decebali
Regis
certiorem
faciunt
.
312
Equitatus
exercitus
Romani
equites
Dacos
profìigat,
Traiano
Augnilo
ita
iubente
,
quod
prouincix
fupererat
,
vaftat
,
diripit
,
Se
fubigit
,
multis
incapciuicaeemexprimioribusredattis
,
manus
dum
loro
poft
cerga
re-^
G
31?
Al«e
ulncic
Permalink: http://pid.emory.edu/ark:/25593/t6g47
