LL1
VTRIVSaVE
DACICI
*5'
-57
258
2J9
2f5o
Romani
,
munitiores
natura
colles
Dacis
refiftentibus
,
preoccupane
,
cripficfque
muro
per
interualla
difpofito
,
viam
illis
nocendi
obftruunt,
"e
flatione
locantes
.
Daci
autem
acinacibus
pugnant,
gladijs
inquam
verfus
cufp.dem,
intortis,
ve
Perfx
ohm
&
Medi,
nunc
ergo
Turcx
vtun-
tur
Pars
a-.rem
militum
pugnar
:
pars
fumma
cum
feftinatione
,
muni-
mentiscaftrenfibusabfoluendis
,intendit:
Dacis
eo
loci
per
vira
excur-
batis
.
Trai-nus
Auguftus
eques,
milites
fuos,
vt
hoftibus
profligatis
,
prxpro-
pere
loca
munita
occupenc,
reliquis
vt
cum
feftinatione
incoepea
«uni-
menta
abfoluant
,
adhorcatnr
:
fubfidio
cum
reliquo
equitatu
pugnancibus
aduerfus
Dacos
Romanis,
opporcuniffimus
adueniens
-
Miles
Romanus
foffam
faciens
;
caceri
ligna
cadunc
,
fecant,
fetta
in-»
caftra
munienda
comportant
.
Veterani
milites
iter
ingrefli
thoracati
,
clypeati
,
&
galeati
,
Taianum
Auguftum
prxeuntem
fequuntur,
&
figniferos
tres
,
aquiTiferos
inquam-,
duos
,
Si
imaginarium
vnum
,
vlterius
progredientes
.
Quo
proculdubio
colliPitur
duas
fuiffe
in
hoc
Romanorum
bello
cune
legiones
,
in
Daciam
à
Cefarc
aliundè
induttas
,
Se
fub
irnagine
principis
alios
auxiliares
Se
fo-
eiosmili.affe»
T-aiani
Auguftus
ve
expeditius
prxfìdia
traducerec
,
quoties
à
barbaris
Romani
qui
trans
Danubium
agebant,
premerentur
,
lapideum
pontem-,
fuper
Iftrum
facere
exeogitauit:
opus
fané
mirandum,&
maxime
memo
rabile
;
cui
catera
illius
opera
vix
adequar!
poffnnt
:
impenla
prorecto
indenti,
&
qux
fidem
fuperat.
Illud
enim
mirari
conuen.t
,
quanam
ra
tione
Si
quibus
vinbus
,
quoue
artificio
in
dia
gurg.tum
altitudine
,
tam-
que
prxcipiti
fluuio
,
tum
lìngula
columnx
extrui
valuennt
,
cantarumue
mclum
fondamenta
ftabiliri.
Vada
pratera
limofa
erant
:
neque
amnis
alio
auerti
poterai.
Quanta
vero
ahitudo
fit
aque
,
&
quam
late
pateat
amnis,
narratu
difficile
exiftic
.
Fuérunt
autem
huic
rtupendo
ponti
vi-
ginti
pila
ex
quadrato
lapide
,
altitudinis
centum
Se
qoinquagintapedum,
prxrei
•
fondamenta,
latitudini!
fexaginta
.
Diftant
inter
fé
centum
Si
fc-
ptuagintapedibus:
fornicibu!
vero
coniunguntur
.
Hac
moles
,
Se
pons
per
fscula
memorandus
,
ab
Hadriano
Cefare
Traiani
fucceffore
,
ex
cau-
fis
non
rette
perpenfis
dirutus
&
demolitus
poftea
fuit,
veft.gijs
tanti
ope-
ns
vix
reliflis
,
adeo
vt
hodie
incompertus
effet
locus,nifi
opera
&
111-
ueftigatione
Ioannis
Cufpiniani
proderetur.
Hic
enim
in
Auftnxdefcri-
ptione
,
in
inferiori
Pannonia
non
procul
à
Canniza
oppido
,
fìtum
affi-
gnat
,
vbi
pioximus
exiftit
fons
quidam
celeberrimus
,
qui
in
fanguinenu
verti
folet:
obirus
vel
infortunium
ingens
Regum
Hunganx
fi
immine-
at-
Quod
multa
ìncolarum
experimenta
comprobarunt
.
Etquanquam
in
hac
pontis
ortographia
omnia
integra
non
fìnt
,
vbi
non
tot
pile
,
tot
formces,
non
lftr'i
fluenta
defignentur
,
pratermittuntur
rameii
ab
fcal-
ptonbus
marmorum
oh
loci
anguftiam
,
&
vt
alijs
fimulachns
inibì
in-
duttis
locus
vacuus
relinquatur,
aliquo
indiculo
rem
tetigiffe
contenti.
Fuit
autem
Traianus
adeo
magni
Se
excelfi
animi
,
vt
res
magnificentiili-
mas
non
folum
exeogitarit
,
fed
Se
fecerit
plurimas
.
Extruxit
emm_,
Martiauopolim
inMoefìa,
quam
à
nomine
fororis
Marne,
appellauit
.
Nicopolinin
Thracia,
gemina™
ob
vittoriam
,
de
Dacis
vnam
,
deSar-
matis
alteram.
Traianopolin
,
vrbes
infìgnes.
In
Vrbe
Forum
xdificauit,
Palatami,
Bibliothecam
,
Porticum
,
Thermas
;
in
oftijs
Tibens,
Portum
fumptuofiffimum
;
Hifpanie
pontem
de
fuo
nomine
Traiani
appcllatum-,
fuper
Tagum
,
vias
inibì
longiffimas
conttrauit
,
Se
giarda
&
calce
muni-
uit,
vt
vfque
ad
noftram
scateni
ìntegra
maxima
ex
parte
perleuerent
.
Vrbes
focias
magnifìcè
iuuit
:
eafque
aquis
,
portubus
,
frumento
,
ope-
ribus
publicis,
pecunia,
honoribus,
caterifque
rebus
auxit.atque
ornauit.
I
Traianus,
pineas
&
alios
prò
tempore
&
regione
fructus
,
in
iacrifi-
cium
fuper
aram
adolet,
ob
pontis
abfolutionem
Dijs
precipue
granai
agens:
vinum
defuper
&
alios
liquores
fuaueolentes
è
patera
fuperinfun-
dens
.
Cui
aftat
tibijs
canens,
Camillus
cum
thuris
acerra
,
Popa
tannini
in
vittimam
mattaturus
.
262
Decebalus
primoribus
Dacis
&
Sarmatis
aliquot
ad
Traianum
miffis,
conditioncs
pacis
fìmulator
poftulauit,
non
tamen
fuit
à
Cafare
exaudnus,
qui
femel&
iterum
prodegerat
fidem
,
quare
infetto
negotio
ad
Deceba-
lum
redierunt
.
Vbi
Se
Sarmatarum
habitus
pacis
tempore
,
veftes
fcihcec
promiffas
vfque
ed
talos,
cinttum
vel
baltheum
latiffimum
,
vittam
quo-
rundam
capita
redimentem,
pileum
aliorum
amicientetn
,
videre
eft
•
263
Per
prxtoriam
caftrorum
portam
Traianus
Auguftus
exercitum
educit,
ponte
ligneo
Tibifcum
fluuium
(
vt
creditur
)
traijcit.
erophxis
priùs
io-,
montium
cacuminibus
erettis
,
qux
ex
hoftium
fpolijs
bello
ademerac
.
264
Taurus
in
vittimam
mattindtis
à
Popa
fuccintto
,
laureacus
,
&
cum
fe-
ricodorfuali
inducieur.
Ara
foco
accenfa
,
quam
circunftant
liticines
lituisinfonantes
,
Se
Camillus
minifter
facrorum
:
labarum
Cxfaris
pro-
prium
infigne,
Se
tria
aquilarum
exercitus
figna
,
Se
demum
veterani
mi
lites,
thoracati,
&
clypeati
.
255
266
26*7
Sueouetaurilia
,
in
luftratione
exercitus
,
ex
tauro
,
verre
,
Se
ariete-»
fieri
confueta.
Mafcula
enim
hxc
animalìa
fuere.
Taurum
Popa
fuccin-
ttus
,Se
lauro
coronarti
deducit
,
camoque
conftrittum
regie"
clauarn-,
longo
manubrio
geftans
,
qua
taurum
confìciac.
Vittimarij
aucem
,
ver
rem
dorfuali
ornatura
fericeo
,
Si
arietem
agunt
.
Prxcedunt
lieicines
Si
tibicines
,
lituis
Se
tibijs
ìnfonantes
,
laureis
ciotti
redimiti
.
Sacrificami
,
quod
Cefar,
habitu
Pontificio
,
velato
capite
,
fuper
aram
igne
fumantem
,
patera
perfìcit:
cui
aftant
Camil'.i
,
facerdotes
etiam-»
pleriquc
ritu
fuccintti
Gabino
,
lauro
coronati
,
laureofque
ramos
mani'
bus
portantes:
funt
Si
luminigeruli
cereos
in
candelabris
deferentes.
Sunc
qui
etiam
vafa,
aqux
forfan
luitralis
,vehant
,
luftrationi
exercitus,
afper-
gillo
faciendx
.
Adlocutio
Traiani
Augufti
ad
milites
è
fuggefto
lapideo,
pre/entibus
Prxfcttis&
Trìbunis
exercitus,
quatuorqueaquiliferis
cum
quatuor
aqui
larum
fignis:
totidem
enim
iam
legiones
conuenerant
Si
in
eo
bello
mili.
tabant
-
In
qua
Cxfar,
iuftas
belli
caufas
aduerfus
Decebalum
fufeepti
,
Dacorum
Regem
eoumerat,
quantunque
fuerit
perfidus
Se
iniurius
Ro
mano
Senatui
,
proinde
ad
fortiter
&
ftrenue
fé
in
pugna
qux
imminebac
gerendum
,
adhortatur
:
ad
gloriarci
ex
vittoria
Si
triumpho
,
Si
immen-
fas
opes
ex
prxda
&
manubijs
hoftium
parandas
inflammat,
vicinafque-»
Dacorum
ftationes
&
caftra
mature
occupare
iubet.
Littor
cum
fafcibus
Confularibus
retro
Cefarem
fiat.
Traianus
Auguftus
in
lapideo
fuggefto
,
quid
faciendttm,
quo
ordine
procedere
debeat
exercitus
,
qua
loca
iu
munimentum
caftrorum
prxci-
puè
occupanda
,
qualiter
inuadendus
hoftis
,
quahter
debellàndus,
Prafe-
ttos
Se
Tribunos
exercitus
confulit
,
&
demùm
iuxta
faniorem
fententiam
decernjt.
Perfettus
inibì
pretorio
,
feeptrum
gerir
,
miles
labarum
.
Ha*
driauus,
poftea
Auguftus
,
aftat.
qui
fecundo
bello
Dacico
interfuic
.
269
Profettio
exercitus
,•
leuis
armatura
milites
anteeunt
:
triarijs
feù
gra
uis
armaturx
militibus
poftremuoi
agmeu
tenentibus
,
vtpoce
qui
thora
cati
,
galeati
,
&
clypeati
,
gladijfque
accinttv
incedunt
.
258
270
271
272
273
274
275
275
277
Impedimenea
exercitus
,
farcinaque
militum
,
curribus
,
quos
muli
tra-
hunt
,
&
equis
vetta.
Veterani
milites
aureis
laureis
ob
egregium
aliquod
facinus
ab
Impe
ratore
donati
,
quas
galeis
fupergeftant
.
Buccinatores
clafficum
canunt
Imperatore
prafente
&
indicente
,nam
ijs
folum
huiufmodi
negocium
obeundi
cura
incumbit
.
Hi
namque
non
nifi
Imperatore
prafente
,
vel
cum
in
niilitem
capitaliter
anìmaduertitur
infonare
foient
.
Appellacur
aucem
buccina
qux
in
femetipfam
xreo
eie
culofiettitur;
ficut
tuba
,
qua
diretta
eft
:
tefte
Vegetio
hb.s.cap.3.
Traianus
Auguftus
milites
vrget.vt
rem
frumeatariam
,
in
exercitus
alimenta
,
curribus
&
dorfis
equorum
impofitam
,
ad
caftra
qux
iamiarru
muniebantur
,
quam
celerrime
craducanc
.
Aqoilifer
,
imaginarij
»
&
labari
geftacor
ad
buccina
fonitum
,
curru
fignis
gradientes
.
Primum
agmen
militum
leuis
armature
ex
auxiliaribus
conflatura,
in
quo
funt
Germani,
Pannonij,
Uyrici,
Se
Dalmata
arcubus,
&
fagiftis
pu
gnai!
ces
•
Legionis
alterius
aquila,
cum
labaro,
iuxta
Cxfarem
gertato,
priùs
quam3,
clafficum
buccinacor
infonarec
,
&ipfe
Traianus
locura
indicaret,
quo
caftra
metanda
.
Metatores
,
qui
prxcedentes
,
Iocum
eligunt
caftris
-
Prxfettus
itenu
caftrorum
,
qui
tabernacula,
Si
militum
cafas
,
Si
impedimcnta
omnia..
nutu
curar.
Tentoria
infuper&
tabernacula
figuntur
.
278
Milites
frumentacum
exera
caftra
egreffi
,
macuras
fruges
in
licitili
agrodeprehenfas
falcibus
mefforijs
in
manipulos
collettas
fecant
,&
in-»
fafces
alligatas
fuper
humeros
in
caftra
comportane
,
in
exercitus
alimen
ta
:
equofque
ad
agrum
eduttos,
pabulancur.
270
Milites
excubias
agentes
,
ne
dum
fruges
,
palantes
&
difuerfi
deme-
tunt
,
hoftis
incautos
inuadat.
280
A
rx
Dacorum,
caftris
Romanorum
proxima,
militum
prafidio
muni
ta
,
iuxta
quam
Daci
excubant
,
Traiani
exercitus
infidias
metuentes
.
281
Romani
aliquot
milites
leuis
armatura,
explorare
Dacorum
arcesper-
gunc,
quibus
hoftis
occurric:
pugna
conferitur
,
in
qua
tamen
Dacifuc-
cumbunt
.
282
Romani
milites
,
caftro
hoftium
munitifsimo
potiuntur
,
intra
quod
fi
gna
inferont
:
vlteriufque
alia
inuadere
Si
oppugnare
pergunt
,
machinU,
Se
fcalis
adtìettis.
2S3
Romani
milites
muniti
oppidi
muros
contendere
tentant
,
quos
valide
Daci
propellimi,
fagiteas
,
&
ingencia
faxa
in
oppugnatore!
deuoluences
.
Scalas
ligneas
Cxfariani
milites
admouenc
,
ad
murorùmque
moeniaeua-
dune,
multoseoimpetutrucidances;
interim
funditores;
lap.dibus
e
fun
dis
preiettis
,
Dacos
ad
muros
accedere
prohibebant
:
ficque
cruor
vbi-
que
diffunditur
.
Romanus
miles
caput
hoftis
,
vnico
gladi;
iflu
amputar,
truncum
fuper
muro
cadauer
relmquens
.
Pulcher
etiam
&
ingenuus
,
apparec
,
adolefcens
Dacus
ftrenue
dimirans
occubuit
.
Scala
autem
mi
h.c
vifuntur
lignee
erant
,
noftrique
fsculi
fimtles
:
quarum
oppugnano-
=
x
nis
Permalink: http://pid.emory.edu/ark:/25593/t6g33
